Ses kartları (İngilizcesi audio interface) aslında enstrümandan veya mikrofondan aldığı ses sinyallerini bilgisayarına iletmeni ve işleyebilmeni sağlayan ara elemanlar (Ses kartının). Kendileri sesi iletmekten başka bir iş yapmıyorlar, üzerlerindeki ses ve gain düğmelerinden basit input ayarları yapabiliyorsun o kadar.

Asıl büyü ses kartı sayesinde kullanabildiğin müzik kayıt programları (Digital Audio Workstation, DAW) ve bu programlarla veya tek başına (stand alone) kullanabildiğin plug-in'lere erişiminle başlıyor. Odalar dolusu enstrümanları, amfileri ve efektleri tek bir program sana sağlayabiliyor. Bu yüzden plug-in'lere geçmeden sana ses kartını anlatmam gerekiyor.

Aşağıda şu sıralar en popüler 3 ses kartı modelini görebilirsin. Bana sorarsan birbirlerinden renkleri ve boyutları dışında belirgin bir farkları yok. Soldaki ses kartı benim kullandığım, gayet memnunum. Buradaki veya piyasadaki diğer ses kartlarına da bakabilirsin.

Ses kartı seçerken dikkat etmek gereken noktalar ise mikrofon bağlantısı yapabilmek için 48V desteğine sahip olması (Bu özellik yoksa bir phantom power eklentisi olmadan mikrofonu kullanamazsın) ve gerekli giriş (input) sayısı. İki jack girişli enstrüman veya bir jack giriş ve bir mikrofon bağlayacaksan en az iki girişli, aynı anda iki input kullanmayacaksan da tek girişli modelleri tercih edebilirsin. 

Önemli: Ürünlerin altına detaylara ulaşabilmen için ürün linklerini de koydum ama gideceğin sitedeki fiyatlar piyasadaki en ucuz fiyatlar değil. Alışveriş sitelerine ait linkler zaman içinde kaybolabiliyor, linkler uzun süre dayansın diye bir müzik mağazasının (sesçibaba) web sitesini tercih ettim.

Satın almak istersen mutlaka diğer tüm siteleri araştır.

Aşağıda dört tane en popüler ve benim de kullanıp önerdiğim plug-in'leri en iyiden "eh işte" ye sıraladım.

Bu programları demo'larını indirerek veya satın alarak (veya alternatif yollarla ) edinebilirsin. Hepsi hem kayıt programları hem de yalnız başlarına (standalone) olarak kullanılabiliyor. 

1) Neural DSP Ailesi

Neural DSP, birlikte çalıştığı artistlere özel (Archetype) veya modellediği amfilere göre ayrı ayrı plug-in'ler çıkartıyor ve şimdiye kadar kullandığım en başırılı plug-in'ler bunlar. Seslerin ve efektlerin kalitesi, çeşitliliği, dokusu inanılmaz. Bir servet karşılığında alabileceğin amfiler ve efektler bir tıkla karşında ve analog kalitesine oldukça yakın ve kat kat ucuz.

Firmanın Tom Morello, Rabea, Petrucci, Tim Henson, Gojira, Cory Wong, Abasi, Nolly ve Plini için özel çıkarttığı plug-in'ler var. Diğer bir deyişle, firma bu isimlerle çalışıyor.

Web sitesinde her plug-in'in demosunu indirip 14 gün boyunca tüm özellikleri ile kullanabiliyorsun. Sitesinde epey plug-in mevcut, yani plug-in'leri sırasıyla ve tek tek indirip 14 gün boyunca kullansan,  yaklaşık bir yıl boyunca ücretsiz deneyebilirsin 😅.

Ben bu plug-inlerden Tone King Imperial MKII, Mesa Boogie Mark IIC+ Suite ve Soldano SLO-100'ü satın aldım. Bunlar fiziksel olarak mevcut olan ünlü amfilerin modellemeleri. Merak edenlere bu üç plug-in'i öneriyorum. Tone King daha çok blues, jazz, rock ve hard rock tonlara sahipken, diğer ikisi ikonik metal tonlarına sahip. 

2) Overloud TH-U

Neural DSP ile tanışmadan önceki favorim bu programdı, evimde derse gelenler için bu tanıdık bir ekran.

Arayüzün basitliği, tonların çeşitliliği ve kullanım kolaylığıyla gayet güzel bir program. Uzun süre çalışırken de kullandım kayıt yaparken de. İşim düştükçe kullanmaya devam edeceğim. Hemen hemen tüm tarzlara hitap edecek tonlara sahip, hazırdaki preset ve setup'ları kullanabilir, istediğin gibi değiştirebilir veya sıfırdan dilediğin gibi setup kurabilirsin bu programla. Öneriyorum.

3) Positive Grid: BIAS-FX

Bu program Türkiye'deki gitaristler arasında çok popüler. Youtube videolarında takip ettiğin yerli isimler bir yerde bu programdan bahsetmiş olabilirler. Ben o kadar beğenmiyorum.

Ses modellemelerine ek olarak bu programda farklı olan şey programın gitarının sesini efsanevi gitarlar üzerinden de modellemesi. Yani gitarının sesini sanki bir vintage Gibson veya Fender gibi tınlamasını amaçlayan bir modelleme yazılımı da kullanılıyor bu programın içinde.

Ama gitar modelleme özelliği de arayüzü de bana hiç hitap etmedi. Kullanımı benim için kolay değil ve bence bu modelleme işleriyle zaman kaybettiriyor. Programın tonları ve efektleri ise gayet güzel. Ben yedek program olarak tutuyorum, kullanmıyorum ama alternatif isteyene öneriyorum.

4) Native Instruments: Guitar Rig

Bu programın 7. versiyonu çıkmış ama denemedim. Ben sadece Guitar Rig 5 kullandım. İzlediklerimden ve deneyimle şunları söyleyebilirim:

- Kullanımı basit ve kolay

- Tonları çok tatmin edici değil

Bu programa eğer bir Native Instrument ürünü aldıysanız (örneğin MIDI klavye) içinden çıkan bedava kodlar ile de sahip olabiliyorsunuz. Bedava versiyonuyla çalışma amaçlı kullanılır ama uzun süreli kullanım için çok önermiyorum. Ama bilemem zaman içerisinde bambaşka bir şeye de dönüşebilir, göreceğiz 😄.

Ses kartını ve yazılımını seçtin diyelim. Çözmen gereken küçük bir problem daha var: Ses çıkışı 😅

Artık bildiğin gibi ses kartı bilgisayarına fazladan bir ses girişi sağlıyor ama bilgisayarının kendi sesleri ve ses giriş/çıkışı da mevcut (sistem sesleri veya oynattığın medya vb.). Bu durumda bilgisayarının hoparlörleri (laptoplar için dahili, desktoplar için harici) aynı anda iki kaynağın sesini malesef veremeyecek. 

Yani ya bilgisayar seslerini ya da ses kartını duyacaksın. Tabi bir de windows kullanıyorsan ASIO gibi ses çıkışlarını yönetebilmeni sağlayan aracı bir programa da ihtiyacın olacak ama iyi haber bu program ücretsiz 🥳.

Bu sevimsiz bir durum fakat çözümsüz değil. İki şekide bu durumu çözebilirsin:

1) Bütçe dostu çözüm

İkinci bir hoparlör (herhangi bir bilgisayar hoparlörü olur) alıp, ses kartının sesini yeni hoparlörlerden, bilgisayarının sesini de asıl hoparlörlerden alabilirsin. Bu çözümün dezavantajı bilgisayar hoparlörlerinin sesinin seni tatmin etmeyecek olması malesef. Gitar çalışmak için kullanabilirsin, ben de bir süre böyle çalıştım. Ama kayıt yapmak istiyorsan stürdyo monitörü veya stüdyo kulaklığı edinmen gerekecektir.

2) Kesin Çözüm

Stüdyo monitörü satın almak.

Stüdyo monitörleri ses kartının ve bilgisayarın seslerini tek başına verebiliyor. Kayıt için de, gitar veya başka bir elektronik enstrüman çalışmak için de, müzik dinlemek için de en güzel çözüm.

Stüdyo monitörü ne sağlıyor dersen, renkleri doğru göstermeyen bir ekranda fotoğraf editlemek istemezsin değil mi? İşte stüdyo monitörü de kayıttaki sesi doğru duyabilmeni sağlıyor. Sesler daha canlı ve detaylı duyuluyor. Odanın ses yalıtımı ile de (basit veya profesyonel uygulamalarla) duyduğun sesin kalitesini de iyileştirebilirsin.

Örnek olması için kendi kullandığım stüdyo monitörlerini (solda) ve bir alternatifini (sağda) paylaşıyorum. Benzer ürünleri aratabilir, karşılaştırmalı videolarını izleyebilirsin. 

Zaman içerisinde linklerini verdiğim ürünler üretimden kalkabilir veya daha iyi yeni ürünler çıkabilir. Bu ürünlerin fikir vermek için, örnek olarak kullanıldığını belirtmiş olayım.